Η φθίνουσα αγοραστική δύναμη του Έλληνα πολίτη και το αναζητούμενο χρυσόμαλλο δέρας.

{Εμείς οι πολιτικοί, χαμένοι μέσα στους αγώνες και πνιγμένοι μέσα στις καθημερινές ραδιουργίες, όλοι μας κινδυνεύουμε να ξεχάσουμε, ότι προ παντός είμαστε άνθρωποι, δηλαδή συνειδήσεις αυτόνομες και ταυτόχρονα εφήμερες, χαμένες μέσα στο γεμάτο μυστήρια απέραντο σύμπαν• και κινδυνεύουμε να ξεχάσουμε τη σημασία της ζωής και να παραμελήσουμε να ζητήσουμε το νόημά της• κινδυνεύουμε να παραγνωρίσουμε τις αληθινές ευτυχίες, την ηρεμία της καρδιάς, τη γαλήνη του πνεύματος. Οι εργάτες είναι βουτηγμένοι μέσα στις σκοτεινές αβύσσους της δυστυχίας και δε σηκώνουν το μέτωπο ούτε ανοίγουν το στόμα παρά για να βγάλουν μια κραυγή παράκλησης ή διαμαρτυρίας}. ΖΑΝ ΖΩΡΕΣ, εφημ L΄ Humanite (1910).


Στην χώρα μας στις αρχές τις δεκαετίας του 1960 δημιουργούνται οι πρώτοι ηλεκτροδοτικοί σταθμοί στην Πτολεμαΐδα και στη Μεγαλόπολη που εντάσσονται αργότερα σε ενιαίο δίκτυο πανελλήνιας εμβέλειας, τα διυλιστήρια του Ασπρόπυργου και η Ολυμπιακή αερομεταφορά που στο μέλλον θα μας τη θυμίζει το Ωνάσειον Ίδρυμα.
Τα μεγαλόπνοα, ζωτικής και στρατηγικής σημασίας έργα απογείωσαν την ελληνική οικονομία. Πολλαπλά οφέλη: Περιορισμός της εξαγωγής συναλλάγματος λόγω μείωσης κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων πετρελαίου με δυνατότητα εξαγωγής υποπροϊόντων κυρίως στις βαλκανικές χώρες και νέες ηλεκτρολογικές εφαρμογές, ανάπτυξη τουρισμού και το σημαντικότερο όλων δημιουργία χιλιάδων εργασιακών θέσεων. Ολόκληρος ιστός αλυσιδωτών πολλαπλών ανθρωπίνων ευεργεσιών.


Ό,τι επιχειρήθηκε χωρίς να λάβει υπόψη την αγοραστική δύναμη του πολίτη απέτυχε παταγωδώς. Η κοινωνία υπακούει σε μια προοδευτική πορεία, σχεδόν βιολογική, για να συγκρατήσει τελικά μόνο τους νόμους που προσαρμόζονται στο κοινό καλό.

 Κραυγαλέο παράδειγμα ο μονεταρισμός (ο ποσοτικός περιορισμός του κυκλοφορούντος χρήματος) που εφαρμόσθηκε από τη Θάτσερ στην Αγγλία τη δεκαετία του 1980 και στη συνέχεια του Ρέιγκαν στις Η.Π.Α. και στον αντίποδά του η καμπύλη Λάφφερ. Κάποτε στην ΤτΕ καταρτίζαμε με ενδελεχή προσήλωση κάποιους πίνακες Μ1, Μ2, Μ3..μεγίστης σπουδαιότητας, που όριζαν εν γένει τις προσαρμογές, αλλά και τις ανακατευθύνσεις της χρηματοπιστωτικής και τραπεζικής πολιτικής.

 Κι΄όμως εμείς επιμένουμε χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ (από τα Τείχη του Καβάφη) σε πειράματα που απέτυχαν και αποδείχθηκαν ολέθρια για τον καταναλωτή και την εθνική μας οικονομία.*
Στην οικονομία η ορθότητα ενός εφαρμόσιμου μέτρου κρίνεται από το αποτέλεσμα, όμως σε καμιά περίπτωση δεν μπορείς να υπερβείς τις βασικές οικονομικές αρχές. Το ζωτικό οικονομικό σύστημα κάθε σύγχρονης κοινωνίας τροφoδοτείται από τις αποταμιεύσεις που προέρχονται ως περίσσευμα της αγοραστικής της δύναμης, τις επενδύσεις ως αποτέλεσμα των αποταμιεύσεων και την επιχειρηματική πρωτοβουλία με την προϋπόθεση ότι αυτή ευνοείται από το κράτος. Και για να ευημερεί μια κοινωνία πρέπει όλες οι παραπάνω οικονομικές δραστηριότητες ως αλληλένδετες να βρίσκονται σε κάποια τουλάχιστον ισορροπία. Οποιαδήποτε αυξομείωση προκαλεί, όπως στο κυκλοφορικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού, αναταραχές από αρρυθμία μέχρι θρόμβωση.

Το 1978 η κυβέρνηση Καραμανλή ανέθεσε στον καθηγητή Λουκά Μούσουλο, να κάνει μελέτη** για τον ορυκτό πλούτο και τη γεωθερμία (Παγγαίου, Χαλκιδικής, Θράκης και Λακωνίας). Αρχές Ιουνίου 1983 περατώθηκε η σύνταξη των προδιαγραφών (3 τόμοι, σελ. 580), βάσει των οποίων θα προκηρύσσετο διεθνής διαγωνισμός κατασκευής του έργου. Το σχέδιο προέβλεπε:
1.Μονάδα Μολύβδου ετησίας δυναμ. 40.000 τόνων
2.Μονάδα ψευδαργύρου ετησίας δυναμ. 40.000 τόνων
3.Μονάδα φρύξης πυριτών και εξαγωγής αρσενικού ετησίας δυναμ.
160.000 τόνων.
4.Μονάδα θεϊκού οξέος ετησίας δυναμ. 360.000 τόνων
5.Μονάδα φωσφορικού οξέως ετησίας δυναμ. 90.000 τόνων
6.Μονάδα ΑLF3 ετησίας δυναμ. 3.500 τόνων
7.Μονάδα καθαρισμού φρυγμάτων σιδηροπυρίτου
ετησίας δυναμ. 120.000 τόνων
8.Μονάδα καθαρισμού πολυτίμων μετάλλων ετησίας δυναμ. χρυσού 3 τόνων, αργυρού 150 τόνων.

Έκτοτε δεν δόθηκε συνέχεια μέχρι που βρεθήκαμε στις αποφράδες ημέρες προ των πυλών του Δ.Ν.Τ. και δανειοδοτηθήκαμε επιπροσθέτως {....} περνώντας για μια άλλη φορά σε σύντομο χρονικό διάστημα κάτω από τα καυδιανά δίκρανα. Ο νοών νοείτω.

Η ΕΤΒΑ, που ώφειλε να χρηματοδοτήσει την όλη εθνική προσπάθεια, ασχολήθηκε με αλλότρια εγχειρήματα και τα χρήματα εξανεμίσθηκαν και μέσα στη δεκαετία του 1990 παρουσίασε ζημίες 1,2 τρις δρχ., τα Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ έλλειμμα 138,4 δις, από το περίφημο άλλοτε Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ), που υποχρεώθηκε να χορηγεί συντάξεις χωρίς εισφορές στους αποκαλουμένους ρωσοπόντιους, απέμεινε μόνο η σκιά του εαυτού του, η Κτηματική Τράπεζα 46 δις    …... Η ΕΤΒΑ απορροφήθηκε από την Τράπεζα Πειραιώς και η Κτηματική από την Εθνική που στην μακρόχρονη ιστορία της δοκίμασε τότε τους πρώτους κραδασμούς …….. μήπως θυμάται κανείς και την ΠΥΡΚΑΛ με μόνιμο αγοραστή τον Ελληνικό Στρατό;

Η διάσημη Σχολή Σικάγου του Μίλτον Φρίντμαν (βραβείο Νόμπελ 1976) ανέπτυξε τη θεωρία περί περιορισμού της ποσότητας του χρήματος. Η Θάτσερ την οποία αργότερα μιμήθηκε και ο Ρέιγκαν περιόρισε τις δημόσιες επενδύσεις για να ελέγξει τον πληθωρισμό. Ο στόχος επιτεύχθηκε. Η ανεργία όμως αυξήθηκε από 5,4 σε 11,8.

Με την εφαρμογή της θεωρίας του Άρθρουρ Λάφφερ η αμερικανική κυβέρνηση το έτος 1983 μείωσε το ανώτατο ποσοστό των ομοσπονδιακών φόρων εισοδήματος κατά 28,57% και η πολιτεία της Καλιφόρνιας το ίδιο έτος κατήργησε το φόρο της κληρονομιάς για να αποφύγει πρόσθετα και την αντιφορολογική εξέγερση. Μετά την Καλιφόρνια ακολούθησαν και οι μεγάλοι Δήμοι..

Ο Λάφφερ ήθελε να εξηγήσει στους φοιτητές τους του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, πως, όταν το Κράτος αυξάνει τους φορολογικούς συντε-λεστές δεν αποκομίζει απαραίτητα και ανάλογα έσοδα. Κάθε αύξηση των φόρων οδηγεί, πράγματι, μερικούς φορολογουμένους σε επιβράνδυση της δραστηριότητάς τους, άλλους στη διεξαγωγή μαύρης αγοράς κι΄άλλους στη νόμιμη ή παράνομη φοροδιαφυγή. Τελικά, ένας φόρος 1οο% αποφέρει στο κράτος 0%, γιατί κάθε ιδιωτική δραστηριότητα διακόπτεται. Με το Λάφφερ, η αντιφορολογική εξέγερση έγινε σεβαστή κι από τους διανοούμενους. Άρα η διατήρηση και προπαντός η ενδυνάμωση της αγοραστικής δύναμης του πολίτη φαίνεται να είναι το εργαλείο που θα μας βγάλει από την κρίση και θα ενισχύσει την παραγωγική εργασία, τη φαντασία, το δημιουργικό ενθουσιασμό στο ζενίθ.

*Ενδεικτικά αναφέρω την επερώτηση και την εμμονή του Ανδρέα Παπανδρέου, ως αρχηγού της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης στα τέλη της δεκαετίας του 1970, για την καθιέρωση της Α.Τ.Α. Και η απάντηση που εισέπραξε από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή: Για ένα μέτρο που εγκαταλείφθηκε και μάλιστα πρόσφατα και από το Βέλγιο για πιο λόγο να την καθιερώσουμε! Κι΄όμως ο Ανδρέας Παπανδρέου, όταν ανέλαβε τα ηνία της χώρας έσπευσε να καθιερώσει την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή, κοινώς Α.Τ.Α -απέπνεε όμως ελαφρύ σοσιαλιστικό άρωμα- και μάλιστα κλιμακωτά και ετεροχρονισμένα με αποτέλεσμα μέσα σε λίγα χρόνια να ισοπεδωθούν οι μισθοί (νέκρωση κάθε κινήτρου για τα στελέχη) και να εγκαταλειφθεί τελικά και από το ίδιο το ΠΑΣΟΚ.

** Στη διδακτορική διατριβή του, Η Ελλάς στο στάδιο της εκβιομηχάνισης, Λειψία 1926 ο Ξενοφών Ζολώτας έγραφε: όταν οι υπό βιομηχάνισιν  χώρες κινούνται με ταχύτητα τρένου εμείς ακολουθούμε τους βραδείς ρυθμούς μιας χελώνας.

Ποιά Τράπεζα μέχρι την αποπομπή του Ξενοφώντα Ζολώτα, ως Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, παρουσίασε ανεξέλεγκτο  έλλειμμα - τό ύψος των ζημιών της ΑΤΕ ανήλθε στο τέλος της δεκαετίας του 1990 σε  665,δις δρχ.-, ποιό Ν.Π.Δ.Δ, ποιός Ασφαλιστικός Οργανισμός; Ο ΟΣΕ και η ΔΕΗ ήταν και είναι φυσικά εκτός εποπτείας της ΤτΕ.