Κυράνω από τη Βήσανη Καστοριάς

Βυσινιώτισσες  (1936).  Πρώτη σειρά

Γκίκα,  Πούφκα, Πρασίνη, Σταύραινα.

Στη 2η σειρά  2η η Ελένη Τσεκαντώνη

συγγένισσα α/ όπου και η φωτογραφία.

Η πρώτη έγγραφη μνεία του χωριού Βυσινιά Καστοριάς σε ελληνική πηγή γίνεται  εξαιτίας ενός διαζυγίου  το οποίο εκχώρησε η Ιερά Μητρόπολις Καστορίας στον Μπόσικο από τη Βήσανη στις 25 Φεβρουαρίου 1685 (,αχπε΄):

 "Η ταπεινότης ημών κατά τον θείον νόμον εχώρισεν αυτόν τον Μπόσικον από την μοιχαλίδα εκείνην Κυράνω", αναφέρεται μεταξύ άλλων.  Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, κωδ. 2753, σελ. 29.

 Στο διαζύγιο ονομάζονται επίσης ως μάρτυρες και οι προεστοί του χωριού Γκαηντάνος, Κότζος και Μήτρος.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης  στη Η Φόνισσα (1903) κάνει αναφορά σε μια Μακεδονίτισσα με το όνομα Κυράνω: 
      

Τὴν ἑσπέραν, ἀνερχόμεναι αἱ τρεῖς εἰς τὴν αὐλὴν τῆς κυρα-Θωμαῆς, ὀλίγα σπίτια παραμέσα, ὅπου ἤρχοντο κ' ἡ γριά-Χιόνω, κ' ἡ θεια-Κυράννω, ὅλαι μετανάστιδες ἐκ Μακεδονίας τοῦ 1821, τὰ ἔλεγαν μεταξύ των. Αἱ τρεῖς πρῶται ἔδιδον καθ' ἑσπέραν τακτικὴν ἀναφορὰν εἰς τὴν κυρα-Θωμαὴν καὶ εἰς τὰς δυὸ ἀλλὰς γραίας· καὶ ὅλαι μαζὶ ἐχασκογελούσαν. Μάλιστα τὰ ὄψιμα ἑλληνικὰ τῆς Σταμάτως, καθὼς περιέγραφε τὴν κατάστασιν τῆς ἐγκύου («αὐτὴ ὅλη κοντὸ εἶναι· καὶ τὰ πόδια τῆς κοντῆ τὸ ἔχει!... θὰ μὴν τὸ ρίχνη, τάχατες!...») ἐπέτεινον τοὺς γέλωτάς των. Καὶ εἰς τὰς ἐκθέσεις τῆς Σταμάτως, ἡ γραία Κυράννω ἐπρόσθετε τὰ σχόλια της, μὲ τὴν Μακεδονικὴν τῆς διάλεκτον*. Κεφάλαιο ΙΑ'

* Ο Παπαδιαμάντης τα  σλαβοφωνικά (βλ.  προφορική γλώσσα επικοινωνίας στη μπλε σήμανση την  ενότητα: Η ιδιαιτερότητα της γλώσσας)  τα αποκαλεί  μακεδονική διάλεκτο, όχι μακεδονική,  σε μια χρονιά μάλιστα που το 1903  οι ελληνοβουλγαρικές αναταράξεις βρίσκονται στο αποκορύφωμα της αντιπαράθεσης.

*Τα λήμματα παραπομπής στη Βικιπαίδεια Σλαβόφωνοι  και Σλαβόφωνοι της ελληνικής Μακεδονίας είναι δικά μου.