Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2015

Διοκλητιανούπολη Καστοριάς

Λείψανα της Διοκλητιανούπολης Καστοριάς

Ιστορικά στοιχεία για τη Διοκλητιανούπολη Καστοριάς [υπήρχε και η Διοκλητιανούπολη της Θράκης που τμήμα της 52%  σήμερα ανήκει στη Βουλγαρία], ανευρίσκομε στον  ιστορικό Προκόπιο επί  βασιλείας  Ιουστινιανού, αλλά και σε  καταγραφές σχετικών ιστορικών περιόδων που αφορούν τις επιδρομές άναρχων,  βάρβαρων, μισάλληλων και αστρατήγητων εθνών, όπως Βάνδαλοι,  Νορμανδοί, Ούννοι, Βησιγότθοι [1], Οστρογότθοι [2], που κατέλυσαν ακόμα και τη Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Το «Κοινόν των Ορεστών»,  
επί Κλαύδιου (48 - 54 μ.Χ.)


Ήδη από τον 1ον αιώνα μ.Χ. οι αρχαίοι Ορέστες είχαν δημιουργήσει τον «Κοινόν των  Ορεστών» κοντά στον ποταμό Αλιάκμονα  σε μια περιοχή  όχι μακρυά  από το σημερινό Άργος Ορεστικό, όπου, όπως πιστοποιείται και από τις αρχαιολογικές ανασκαφές, ήκμαζαν πολιτείες, όπως η Αρμονία,  η  Πίκρη,  η Παραβέλα,  το Σοτόπι...


Σε μια περίοδο  όμως των Μεγάλων Μεταναστεύσεων (260-270 μ.Χ.) [3] οι πρώτες ήπιες μετακινήσεις φερέοικων  (φέρω + οίκος) μικρών κυρίως πληθυσμών και στη συνέχεια  οργανωμένων επιδρομών κατέστησαν την περιοχή σκορποχώρι.

Κάτω απ΄ αυτές τις συνθήκες Ο Διοκλητιανός (244- 305 μ.X) [4] συγκέντρωσε όλους τους κατοίκους σε μια περιτειχισμένη πόλη που ονομάσθηκε Διοκλητιανούπολη που τελικά πριν ακόμα συμπληρώσει  εκατό χρόνια από την ίδρυσή της  καταστράφηκε  συθέμελα, στις αρχές του 6ου αιώνα, από τους Οστρογόθους μια και ο τότε αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αναστάσιος Α´ καταγίνονταν με καταστολές στάσεων και στη συνέχεια  αντιμετώπισε  του Πέρσες  ( Σασσανίδες) .

Αργότερα οι  Ούννοι απώθησαν από τις εστίες τους τούς Οστρογότθους, [3] παρακλάδι των  Γότθων,  (370 μ.Χ.) που αρχικά εγκαταστάθηκαν στην  Παννονία και από εκεί εξαπέλυσαν επιδρομές προς τη Βαλκανική και την Ιταλία, ενώ οι Ούννοι έκαναν εισβολές στη Μικρά Ασία και ο Γότθος Αλάριχος λεηλατούσε σχεδόν όλη την Ελλάδα, ο Ρουφίνος και ο στρατηγός του Δυτικού Ρωμαϊκού Κράτους Στηλίχων βρίσκονταν σε διαμάχη με τον βασιλιά της Ιταλίας τον Οδόακρο που είχε προηγουμένως καταλύσει τη Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. [5] Τελικά, ο Στηλίχων κατόρθωσε να αντιμετωπίσει με επιτυχία τον Αλάριχο,  ενώ ο Ευτρόπιος απώθησε τους Ούννους. Ενώ οι Οστρογότθοι χρειάζονταν ζωτικό χώρο, ο  Ζήνων  [6] καταγίνονταν, εκ των πραγμάτων, κυρίως με την εξουδετέρωση των στασιαστών αλλά με τις διευθετήσεις των θρησκευτικών ερίδων που είχαν τότε ξεσπάσει και συνεχίστηκαν για αρκετούς αιώνες και μετά το τέλος ακόμα της βυζαντινής αυτοκρατορίας άλλοτε με μικρότερη και άλλοτε με μεγαλύτερη ένταση.

Έτσι ο Ιουστινιανός, που κατά το Προκόπιο, επισκέφθηκε την περιοχή περίπου το 550 έκρινε, ότι  το άλλοτε  Κέλετρον, όπως το αναφέρει ο Τίτος Λίβιος, παρείχε ασφαλέστερη προστασία για τους  νέους κατοίκους του. 

Υπήρχε κάποια πόλη στη Θεσσαλία*, η Διοκλητιανούπολη, που τα παλαιά χρόνια ήκμαζε. Όμως με το πέρασμα του χρόνου η πόλη ρημάχθηκε από τις επιδρομές των βαρβάρων και για πολλά χρόνια ερημώθηκε. Δίπλα της υπάρχει μια λίμνη που ονομάζεται Καστορία. Και καταμέσης της λίμνης υπάρχει ένα νησί το οποίο περιβάλλουν τα νερά, εκτός από μια στενή είσοδό του, η οποία δεν ξεπερνά τα δεκαπέντε πόδια. Στο νησί ορθώνεται ένα πολύ ψηλό βουνό που το μισό καλύπτεται από τη λίμνη, ενώ το άλλο μισό καρφώνεται μέσα σε αυτήν. Για τον λόγο αυτό ο Ιουστινιανός, βλέποντας ότι ο χώρος της Διοκλητιανούπολης ήταν φανερά ευάλωτος στις εφόδους, γι’αυτό και είχε πάθει όσα είπα προηγουμένως, αποφάσισε να χτίσει μια πόλη καλά οχυρωμένη πάνω στο νησί και, όπως ήταν λογικό, της έδωσε το όνομα της λίμνης.
Phaistos glyph 12.svg
Πόλις δέ ἦν τις ἐπί Θεσσαλίας, Διοκλητιανούπολις ὄνομα, εὺδαίμων μέν τό παλαιόν γεγενημένη, προϊόντος δέ τοῦ χρόνου, βαρβάρων οἱ ἐπιπεσόντων καταλυθεῖσα καί οἰκητόρων ἔρημος γεγονυία ἐπί μακρότατον·λίμνη δέ τις αὐτῇ ἐν γειτόνων τυγχάνει οὖσα ῆ Καστορία ὠνόμασται καί νῆσος κατά μέσον τῆς λίμνης τοῖς ὑδασι περιβέβληται.μία δέ εἰς αὐτήν εἰσοδος ἀπό τῆς λίμνης ἐν στενῷ λέλειπται, οὐ πλέον ἐς πεντεκαίδεκα διηκούσα πόδας.ὄρος τε τῇ νήσῳ ἐπανέστηκεν ὺψηλόν ἄγαν, ἢμισυ μέν τῇ λίμνῃ καλυπτόμενον, τῷ δέ λειπομένῳ ἐγκείμενον.διό δή ὁ βασιλεύς οὖτος τόν Διοκλητιανουπόλεως ὑπεριδών χῶρον ἅτε πού διαφανῶς εὐέφοδον ὄντα καί πεπονθότα πολλῷ πρότερον ἄπερ ἐρρήθη, πόλιν ἐν τῇ νήσῳ ὀχυρωτάτην ἐδείματο καί τό όνομα, ὡς εἰκός, αφῆκε τῇ πόλει. . Προκόπιος, Περί κτισμάτων IV,3.273[2]

Μετάφραση: Dr. Pantelis Golitsis, Aristoteles-Archiv, Institut für Griechische und Lateinische Philologie, Freie Universität Berlin, Habelschwerdter Allee 45, D-14195 Berlin
* Λόγω της τότε ακμής της Θεσσαλίας, όπως και η Αδριανούπολη αναφέρεται μερικές φορές ως πόλη της Μακεδονίας

Κάντε κλι στις μπλε σημάνσεις για να δείτε τα κείμενα

Το λήμμα της Βικιπαίδειας   Ορέσται  και Διοκλητιανούποληείναι δικής μου ανάρτησης

Οι φωτογραφίες από το:  D:\My Documents\Archiev Dgolitsis

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου